Bảo hiểm xã hội đóng vai trò quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội giúp cho những người tham gia đóng bảo hiểm có thể được hưởng được nhiều ưu đãi khi không may gặp rủi ro. Tiền bảo hiểm chiếm khoảng 10% mức lương của người lao động, khoản tiền này thường do công ty đứng ra chi trả cho cơ quan bảo hiểm bởi vậy mà nhiều người lao đông không hiểu rõ quyền lợi của loại bảo hiểm này. Trong bài viết dưới đây bảo hiểm xã hội điện tử sẽ cung cấp đến bạn đọc những điều cần biết về bảo hiểm xã hội.
Những điều cần biết về bảo hiểm xã hội
1/ Khái niêm: Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội (viết tắt: BHXH) là sự đảm bảo thay thế được bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ bị mất hoặc giảm thu nhập do bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, tàn tật, thất nghiệp, tuổi già, tử tuất, dựa trên cơ sở một quỹ tài chính do sự đóng góp của các bên tham gia BHXH, có sự bảo hộ của Nhà nước theo pháp luật, nhằm bảo đảm an toàn đời sống cho người lao động và gia đình họ, đồng thời góp phần bảo đảm an toàn xã hội.
Bảo hiểm xã hội là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội ở mỗi nước. – Theo Wikipedia
2/ Sổ bảo hiểm xã hội là gì?
Sổ BHXH là căn cứ để giải quyết chế độ BHXH cho người tham gia theo quy định của pháp luật. Những thông tin trong sổ gồm thời gian làm việc, quá trình đóng và hưởng BHXH. Mỗi cá nhân sẽ có một số sổ BHXH duy nhất, cũng là mã định danh ghi nhận quá trình tham gia các loại bảo hiểm và các chế độ, chính sách được hưởng trọn đời. Người tham gia bảo hiểm chỉ cần cung cấp mã số này sẽ được hưởng các chế độ của BHXH trên toàn quốc.
3/ Bảo hiểm xã hội bao gồm những loại bảo hiểm nào?
Bảo hiểm xã hội bao gồm 2 loại là
- Bảo hiểm xã hội bắt buộc: do Nhà nước tổ chức và bắt buộc người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia. Bao gồm các chế độ: thai sản, ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tuổi tuất
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn phương thức và mức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Nhà nước có chính sách hỗ trợ người tham gia đóng tiền BHXH để hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
4/ Bảo hiểm xã hội có bao gồm bảo hiểm y tế không?
Bảo hiểm y tế là loại hình bảo hiểm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Người tham gia BHYT sẽ được trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh và thuốc men.
Do đó mà BHXH không bao gồm BHYT. Mặc dù BHXH và bảo hiểm y tế có sự liên quan và tương đồng nhưng chúng là 2 phạm trù khác nhau.
5/ Điểm khác biệt giữa bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế
Điểm khác nhau cơ bản của BHXH và BHYT là phương thức thanh toán, cụ thể:
– Bảo Hiểm Y Tế: Người tham gia BHYT khi khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, thai sản… sẽ được BHYT thanh toán hoặc giảm các chi phí trực tiếp mà không cần phải làm hồ sơ.
– Bảo Hiểm Xã Hội: Người lao động bị mất hoặc giảm thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết… muốn hưởng chế độ BHXH phải làm hồ sơ và gửi lên cơ quan bảo hiểm. Sau khi hồ sơ được giải quyết, người lao động mới nhận được khoản trợ cấp.
Tất cả mọi người đều có thể tham gia BHYT. Nhưng đối tượng tham gia của BHXH chỉ là người lao động và ngoài độ tuổi lao động. Ngoài ra, BHXH và bảo hiểm y tế còn khác nhau ở mức đóng, quyền lợi được hưởng.
6/ Quyền lợi của bảo hiểm xã hội?
- Khi tham gia BHXH, người tham gia được hưởng những quyền lợi sau:
- Được tham gia và hưởng các chế độ theo Luật BHXH.
- Được cấp và quản lý sổ BHXH và nhận lại sổ khi không còn làm việc.
- Nhận lương hưu và trợ cấp đầy đủ, kịp thời theo các hình thức sau:
- Nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được ủy quyền
- Nhận thông qua tài khoản tiền gửi của người lao động mở tại ngân hàng
- Thông qua công ty, tổ chức nơi làm việc hay người sử dụng lao động
- Hưởng bảo hiểm y tế trong các trường hợp: đang hưởng lương hưu, nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản, nhận con nuôi, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hay trợ cấp ốm đau.
- Chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động và được thanh toán chi phí giám định y khoa nếu đủ điều kiện hưởng BHXH.
- Ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp BHXH cho người khác.
- Được cung cấp thông tin về đóng BHXH theo định kỳ; yêu cầu người sử dụng lao động cung cấp thông tin về việc đóng và quyền được hưởng các chế độ của BHXH.
- Người tham gia được khiếu nại, tố cáo và khởi kiện BHXH theo quy định pháp luật.
7/ Mức đóng bảo hiểm xã hội
Đối với bảo hiểm xã hội bắt buộc
Mức đóng bảo hiểm = Tiền lương căn cứ của người đóng bảo hiểm x tỷ lệ trích đóng
Tiền lương tháng của NLĐ bao gồm:
+ Mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
+ Tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, thâm niên nghề.
8/ Mức đóng bảo hiểm xã hội 2020
Năm 2020 đánh dấu nhiều mốc thay đổi liên quan đến các chính sách và chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH). Trong đó, thay đổi mức đóng BHXH được không chỉ các chủ doanh nghiệp mà cả người lao động đặc biệt quan tâm. Căn cứ vào Quyết định 595/QĐ-BHXH ban hành ngày 14/4/2017 mức đóng bảo hiểm xã hội của người lao động được xác định theo công thức:
Mức đóng BHXH = Tỷ lệ đóng x Mức tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội
Mức đóng BHXH phụ thuộc vào 2 hệ số tỷ lệ đóng và mức tiền lương tháng đóng BHXH. Trong đó tỷ lệ đóng được ổn định qua các năm sự thay đổi của mức tiền lương đóng BHXH ảnh hưởng lớn đến mức đóng BHXH.
Tìm hiểu thêm tại: Điều chỉnh mức đóng bảo hiểm xã hội 2020 NLĐ nên biết
9/ Hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội 1 lần
Mức phí cho từng loại bảo hiểm
Điều kiện được hưởng trợ cấp
- Người đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng đóng BHXH chưa đủ 20 năm.
- Người đóng BHXH chưa đủ 20 năm, sau 1 năm nghỉ việc không đóng BHXH và yêu cầu nhận trợ cấp 1 lần.
- Người đang mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng hoặc mắc bệnh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, không tự phục vụ được nhu cầu sinh hoạt.
- Người ra nước ngoài định cư.
Hồ sơ hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội lần
Để hưởng chế độ trợ cấp BHXH lần, người lao động phải chuẩn bị hồ sơ bao gồm những giấy tờ sau:
- Sổ bảo hiểm xã hội
- Đơn đề nghị hưởng trợ cấp
- CCCD/CMND, sổ hộ khẩu hoặc đăng ký tạm trú
- Người mắc bệnh hoặc suy giảm khả năng lao động phải phụ thuộc vào người khác cần chuẩn bị trích sao hồ sơ bệnh án
- Đối với người ra nước ngoài định cư cần chuẩn bị giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc các giấy tờ minh chứng cho việc nhập tịch và định cư ở nước ngoài. Hồ sơ sau khi hoàn thành theo đúng quy định và gửi về cơ quan BHXH sẽ được giải quyết trong 10 ngày.
Cách tính trợ cấp bảo hiểm xã hội lần
Mức hưởng trợ cấp BHXH 1 lần = Mức bình quân tiền lương hàng tháng x 1,5 (những năm trước 2014) + Mức bình quân tiền lương hàng tháng x 2 (những năm sau 2014)
Trong đó: Mức BQTLHT = (mức lương đóng BHXH x số tháng đóng BHXH x mức điều chỉnh hàng năm) / tổng thời gian đóng BHXH
10/ Cách tra cứu thông tin bảo hiểm xã hội
Hiện nay để tạo điều kiện thuân lợi cho người có nhu cầu tra cứu BHXH sẽ có một số cách tra cứu như sau:
- Cách 1: Tra cứu bảo hiểm xã hội bằng tin nhắn SMS chỉ với 1.000 đồng >> Xem chi tiết
- Cách 2:Tra cứu BHXH bằng CMND >> Xem thêm
- Cách 3: Tra cứu BHXH trực tuyến Thay vì đến cơ quan BHXH để trích xuất số liệu, người dùng có thể tra cứu thông tin qua website của bảo hiểm xã hội Việt Nam. Bạn kéo xuống dưới lựa chọn “Tra cứu trực tuyến” và điền đầy đủ thông tin yêu cầu có thể tìm hiểu các thông tin về mã số BHXH, quá trình tham gia BHXH…
Kết luận
Như vậy bài viết trên đây đã đề cập đến những điều cần biết về bảo hiểm xã hội giúp người lao động hiểu rõ hơn về bảo hiểm xã hội và các chế độ bảo hiểm liên quan. Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ mang lại cho bạn đọc những kiến thức tổng quan và cần thiết nhất. Nếu như bạn đọc đang quan tâm đến vấn đề này, bạn có thể truy cập vào website chính thức của bảo hiểm xã hội điện tử tại địa chỉ https://ebh.vn/ để cập nhật những thông tin mới nhất về BHXH
Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi bài viết này.
Có thể bạn quan tâm:
- Bảo hiểm y tế có bắt buộc người lao động phải mua không?
- Bảo hiểm xã hội là gì? Tổng quan về khái niệm BHXH
- Bạn có biết: nhóm đối tượng nào được miễn phí mua thẻ bảo hiểm y tế?
3 Trả lời “Những điều cần biết về bảo hiểm xã hội”