Bảo hiểm xã hội là tên gọi phổ biến và được nhiều người biết đến nhất những người đang trong độ tuổi lao động. Bởi đây là chính sách hỗ trợ an sinh cần thiết dành cho người lao động. Vậy cụ thể thì bảo hiểm xã hội là gì? Trong bài viết dưới đây bảo hiểm xã hội điện tử sẽ giúp bạn đọc trả lời câu hỏi này.
Bảo hiểm xã hội là gì?
Theo Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014:
“Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH”.
Có 03 loại bảo hiểm xã hội chính: Bảo hiểm xã hội bắt buộc, bổ sung và hưu trí bổ sung.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc có các chế độ:
- Ốm đau;
- Thai sản;
- Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;
- Hưu trí;
- Tử tuất.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện có các chế độ :
- Hưu trí;
- Tử tuất.
Bảo hiểm hưu trí bổ sung
Bảo hiểm hưu trí bổ sung là chính sách bảo hiểm xã hội mang tính chất tự nguyện nhằm mục tiêu bổ sung cho chế độ hưu trí trong bảo hiểm xã hội bắt buộc, có cơ chế tạo lập quỹ từ sự đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động dưới hình thức tài khoản tiết kiệm cá nhân, được bảo toàn và tích lũy thông qua hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật.
Bảo hiểm xã hội dựa trên 5 nguyên tắc cơ bản:
- Thứ nhất, mức hưởng BHXH được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHXH và có chia sẻ giữa những người tham gia BHXH.
- Thứ hai, mức đóng BHXH bắt buộc, BHTN được tính trên cơ sở tiền lương, tiền công của người lao động. Mức đóng BHXH tự nguyện được tính trên cơ sở mức thu nhập do người lao động lựa chọn nhưng mức thu nhập này không thấp hơn mức lương tối thiểu chung.
- Thứ ba, người lao động vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện được hưởng chế độ hưu trí và chế độ tử tuất trên cơ sở thời gian đã đóng BHXH.
- Thứ tư, quỹ BHXH được quản lý thống nhất, dân chủ, công khai, minh bạch, được sử dụng đúng mục đích, được hạch toán độc lập theo các quỹ thành phần của BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và BHTN.
- Thứ năm, việc thực hiện BHXH phải đơn giản, dễ dàng, thuận tiện, bảo đảm kịp thời và đầy đủ quyền lợi của người tham gia BHXH.
Trong khi tỷ lệ đóng BHXH năm 2020 không có gì thay đổi, thì mức tiền lương tháng đóng BHXH tối thiểu và tối đa thay đổi ít nhiều do mức lương tối thiểu vùng mới từ ngày 01/01/2020, và mức lương cơ sở được điều chỉnh từ ngày 01/7/2020.
- Mức lương đóng BHXH tối thiểu: Không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng;
- Mức lương đóng BHXH tối đa: Bằng 20 lần mức lương cơ sở.
Quyền lợi của người lao động (NLĐ) khi tham gia BHXH là gì?
Theo quy định tại Điều 15 Luật BHXH, NLĐ khi tham gia BHXH có các quyền sau:
- Được cấp sổ BHXH;
- Nhận sổ BHXH khi không còn làm việc;
- Nhận lương hưu và trợ cấp BHXH đầy đủ, kịp thời;
- Hưởng BHYT trong các trường hợp:
- Đang hưởng lương hưu;
- Nghỉ việc hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hàng tháng;
- Đang hưởng trợ cấp thất nghiệp;
- Uỷ quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp BHXH;
- Yêu cầu người sử dụng lao động cung cấp thông tin về việc đóng BHXH của người lao động; yêu cầu tổ chức BHXH cung cấp về việc đóng, quyền được hưởng chế độ, thủ tục thực hiện BHXH.
- Khiếu nại, tố cáo về BHXH;
- Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
Trách nhiệm của NLĐ khi tham gia BHXH
- Người lao động (NLĐ) có trách nhiệm đóng BHXH theo quy định của Luật BHXH
- Thực hiện quy định về việc lập hồ sơ BHXH
- Bảo quản sổ BHXH theo đúng quy định
Các trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, NLĐ tham gia BHXH còn có trách nhiệm đăng ký thất nghiệp với tổ chức BHXH, thông báo hằng tháng với tổ chức BHXH về việc tìm kiếm việc làm, nhận việc làm hoặc tham gia khóa học nghề phù hợp trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp khi tổ chức BHXH giới thiệu.
Kết luận
Như vậy, thông qua bài viết trên đây bạn đọc sẽ có cái nhìn tổng quan nhất về bảo hiểm xã hội và giúp trả lời câu hỏi “Bảo hiểm xã hội là gì?” đã được nêu ra ở đầu bài viết. Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ mang đến cho bạn đọc những kiến thức hữu ích nhất. Nếu như bạn đọc có bất cứ thắc mắc hay câu hỏi liên quan đến vấn đề này. Bạn đọc có thể để lại ý kiến của mình phía bên dưới phần bình luận của bài viết. Bảo hiểm xã hội điện tử luôn sẵn sàng hỗ trợ.
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này.
Có thể bạn đọc quan tâm:
2 Trả lời “Bảo hiểm xã hội là gì? Tổng quan về khái niệm BHXH”